آشنائی با پردازنده های گرافیک لپ تاپ Nvidia سری RTX
همین ابتدا یک توضیح بدم. بر روی لپ تاپ ها کارت گرافیک نصب نمیشه و پردازنده گرافیکی نصب میشه. خلاصه و مفید در پردازنده گرافیکی همه کارها در درون خود پردازنده انجام می گردد. اما کارت گرافیک ها خیلی از وظایف گرافیکی بر روی یک برد و با کمک کلی قطعات مکانیکی و الکترونیک انجام می گردد. حالا در ادامه میخوایم ببنیم. ایا صرف داشتن بروزترین پردازنده گرافیکی بر روی لپ تاپ، ما بهترین کیفیت و بیشترین سرعت را می گیریم.
جدیدترین پردازنده های گرافیک لپ تاپ شرکت انویدیا سری RTX 3000 است. و کارت RTX 3090 سریع ترین و بروزترین پردازنده ی گرافیکی است که می توانید در لپ تاپ خود داشته باشید. این کارت گرافیک در لپ تاپ هایی مانند Gigabyte Aorus 15G استفاده شده است؛ اما با این وجود، این بدان معنا نیست که این لپ تاپ سریع ترین لپ تاپ گیمینگ موجود در بازار است. این امر ممکن است برای کاربران عادی اندکی گیج کننده باشد و علت آن هم شیوه ی نام گذاری عجیب شرکت Nvidia است که از سال 2017 آغاز شد. در انتهای نام برخی از کارت گرافیک های لپ تاپ، عبارت Max-Q به چشم می خورد. این برند در اصل برای توصیف کارت هایی ساخته شده بود که بدون فدا کردن قدرت پردازشی، قابلیت حمل و نقل بهتری داشتند و صدای کمتری نیز تولید می کردند.
اما در دنیای واقعی نمی توان بدون فدا کردن قدرت کارت، به طراحی باریک تر و صدای کمتر دست یافت. لپ تاپ های ضخیم تر که از سیستم خنک کننده ی بهتری استفاده می کنند، همیشه نسبت به لپ تاپ های باریک عملکرد بهتری داشته و خواهند داشت. به همین دلیل برای بهبود عملکرد یک پردازنده گرافیکی یا باید از هیت سینک بزرگتری در لپ تاپ استفاده شود، که باعث افزایش ضخامت و وزن لپ تاپ می شود، و یا باید از فن های قوی تر با سرعت بیشتر استفاده شود، که باعث تولید صدای بیشتر می شود.
چندی بعد تولید کنندگان لپ تاپ عبارت دیگری را ابداع کردند که شیوه ی نام گذاری گرافیک های لپ تاپی را بیش از پیش گیج کننده تر کرد. سازندگان برای گرافیک هایی که اولویت اصلی آن ها توان پردازشی و عملکرد کارت بود، و اندازه، وزن و سر و صدا برایشان در اولویت دوم قرار داشت، از عبارت Max-P استفاده کردند.
اما چرا معرفی چنین عبارتی از سوی سازندگان صورت گرفت؟ طراحی لپ تاپ گیمینگ سریع و قدرتمند کار چالش برانگیزی است. بخش عظیم این چالش به دو موضوع بر می گردد، مدیریت گرمای تولید شده و مدیریت توان مصرفی. برای درک بهتر موضوع، کارت گرافیک دسکتاپ Aorus Extreme RTX 3080 را در نظر بگیرید. این کارت از ضخیم ترین لپ تاپ های گیمینگ تقریبا سه برابر ضخیم تر است و سطح مقطع بیشتر به معنای خنک کنندگی بهتر می باشد. این یعنی اگر تمامی شرایط دیگر بین نسخه ی دسکتاپ و لپ تاپ این کارت یکی باشد، نسخه ی لپ تاپ به خوبی نسخه ی دسکتاپ خنک نمی شود و این یعنی کاهش سرعت و عملکرد GPU.
توان مصرفی نیز یکی دیگر از مسائل بزرگ در لپ تاپ های گیمینگ است. اگر مثال قبلی را دوباره در نظر بگیریم، نسخه ی دسکتاپ RTX 3080 به تنهایی 320 وات مصرف می کند. این در حالیست که آداپتور یک لپ تاپ گیمینگ می تواند حداکثر حدود 250 وات در اختیار لپ تاپ قرار دهد و این میزان توان باید پاسخگوی پردازنده ی مرکزی، حافظه ی رم، صفحه نمایش و حافظه ی گرافیکی نیز باشد. همچنین با بالاتر بردن توان مصرفی لپ تاپ، عمر باتری آن نیز شدیدا تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
بنابراین حتی در صورتی که از پردازنده ی گرافیکی یکسان در یک کامپیوتر دسکتاپ و یک لپ تاپ گیمینگ استفاده شده باشد، نمی توان عملکرد این دو را با یکدیگر مقایسه کرد. در بنچمارک V-Ray، کارت RTX 3080 لپ تاپ نسبت به نسخه ی دسکتاپ آن 27.5 درصد ضعیف تر است. البته این GPU هنوز هم در مقایسه با پرچمدار سری قبل انویدیا، Mobile RTX 2080 Super، حدود 68 درصد سریع تر است. شاید نتوان مقایسه ی بین نسخه ی لپ تاپ و دسکتاپ RTX 3080 به سایر کارت ها تعمیم داد چرا که با وجود استفاده چیپ های یکسان در این دو کارت، در نسخه ی دسکتاپ 8704 هسته ی CUDA وجود دارد اما نسخه ی لپ تاپ از 6144 هسته ی فعال بهره می برد.
این تعداد هسته هنوز هم از کارت 3070 انویدیا بیشتر است اما مطمئنا برای کاربرانی که تنها با استناد به نام GPU آن را خریداری می کنند، اندکی فریب دهنده است. به عکس زیر توجه کنید. فقط ابعاد یک کارت گرافیک دسکتاپ را با ابعاد یک لپ تاپ با هم مقایسه کنید.
تفاوت سخت افزاری بین نسخه ی لپ تاپ و دسکتاپ کارت های گرافیک موضوع جدیدی نیست. انویدیا تا قبل از عرضه ی سری پاسکال (نسل GTX 1000)، از سخت افزار متفاوت در کارت های لپ تاپ استفاده می کرد و در انتهای نام آن ها نیز حرف M را قرار می داد. به عنوان مثال GTX 980M نسبت به GTX 980 تعداد هسته CUDA بسیار کمتری داشت. انویدیا در گذشته بسیاری از کارت های دسکتاپ میان رده ی خود را در لپ تاپ های گیمینگ قرار می داد و با تغییر نامشان، آن ها را به عنوان پرچمدار معرفی می کرد.
البته پیچیدگی موضوع تنها به تعداد هسته های CUDA یک کارت محدود نمی شود. در لپ تاپ Aorus 15G از نسخه ی 90 واتی RTX 3080 استفاده شده است. میزان توان مصرفی با فرکانس GPU رابطه ی مستقیم دارد. در این مورد، فرکانس پایه 780 مگاهرتز و فرکانس بوست 1245 مگاهرتز است. با مقایسه ی این اعداد با نسخه ی دسکتاپ 3080 ممکن است تصور کنید این موضوع ممکن است ضربه ی سنگینی به عملکرد لپ تاپ برساند اما در عمل این موضوع هنگام بازی مشکل خاصی برای کاربر ایجاد نخواهد کرد. علت این امر استفاده از تکنولوژی جدیدی در لپ تاپ های گیمینگ اخیر است که Dynamic Boost 2.0 نام دارد.
در لپ تاپ های قدیمی تر، CPU و GPU هر دو میزان توان مشخص و از پیش تعیین شده ای برای مصرف داشتند. به عنوان مثال حداکثر توان مصرفی CPU ممکن است چهل و پنج وات تعریف شده باشد و برای GPU نود وات. مشکل اینجاست که تقریبا هیچ گاه CPU و GPU به طور همزمان حداکثر توان تعریف شده را مصرف نخواهند کرد. بنابراین بهتر است در مواقعی که یک قطعه از حداکثر توان مورد نیاز خود، کمتر مصرف می کند و یک قطعه به توانی بیشتر از حداکثر توان تعریف شده ی خود نیاز دارد، بتوان این توان را در اختیار قطعه دوم قرار داد. این دقیقا همان کاری است که تکنولوژی Dynamic Boost 2.0 برایتان انجام می دهد.
به عنوان مثال فرض کنید می خواهید در بازی CS Go بیشتر از 300 فریم بگیرید. از آنجایی که این بازی از نظر گرافیکی سنگین نیست، دستیابی به این نرخ فریم برای GPU شما کار دشواری نیست اما CPU شما برای دستیابی به این نرخ فریم تحت فشار قرار خواهد گرفت. در چنین سناریویی منطقی به نظر می رسد که میزان توان CPU را افزایش داد تا به فرکانس بالاتری برسد و عملکرد بهتری ارائه دهد و چون GPU شما تحت فشار نیست و حداکثر توان تعریف شده ی خود را مصرف نمی کند، انجام این کار به صورت اتوماتیک توسط Dynamic Boost 2.0 صورت خواهد گرفت. عکس این موضوع نیز ممکن است صادق باشد.
مثلا اگر بخواهید بازی Cyberpunk را با Ray tracing اجرا کنید، CPU شما توانی حدود 15 وات مصرف خواهد کرد و فرکانسش کاهش می یابد. و GPU از فرکانس پایه بالاتر رفته و توان بیشتری مصرف می کند. در همان مثال Gigabyte Aorus 15G، کارت RTX 3080 هنگام بازی فرکانس متغیری بین 1400 تا 1500 مگاهرتز خواهد داشت در صورتی که فرکانس پایه و فرکانس بوست تعریف شده برای این کارت، از این مقادیر پایین تر است.
آیا نسل جدیدتر پردازنده گرافیک لپ تاپ عملکرد بهتر به ما ارائه می دهد؟
مشکل اصلی اینجاست که تقریبا برای کاربران راه های زیادی برای تشخیص قدرت GPU لپ تاپ های گیمینگ وجود ندارد. ممکن است سناریویی وجود داشته باشد که یک کارت RTX 3070 که به سیستم خنک کننده ی بهتری مجهز است، در مقایسه با یک کارت 3080 که خنک کننده ی ضعیف تری دارد، عملکرد بهتری ارائه دهد. خیلی وقتها از دوستان تاکید زیاد دازند. حتما آخرین ورژن گرافیک موجد در بازار ایران مثلا 3070 را روی لپ تاپ خودشون داشته باشند. اما در بررسی بنچ مارک و تجربیات دیگران تفاوت خیلی زیادی از نظر عملکرد در بین چند پردازنده آخر موجود در بازار بر روی بسیاری از لپ تاپ ها وجود ندارد.
به علت استراتژی های بازاریابی که تولید کنندگان در نام گذاری محصولات خود پیش گرفته اند، اگر قصد دارید لپ تاپ گیمینگ خریداری کنید، نباید تنها به خواندن نام قطعات بکار رفته در لپ تاپ مورد نظر و مقایسه ی آن ها بسنده کنید. در چنین شرایطی مشاهده ی بنچمارک ها و نقد و بررسی لپ تاپ های مختلف می تواند مشکل گشای شما باشد.
اگر می خواهید با رزولوشن 1080p و بدون Ray tracing بازی کنید. مطمئنا به RTX 3080 نیاز نخواهید داشت. این کارت بیشتر مخصوص بازی با آخرین تنظیمات گرافیکی در رزولوشن 1440p یا 4K می باشد. اگر هدفتان رزولوشن 1080p و تنظیمات گرافیکی High یا Ultra است، کارت هایی مثل 2060، 2070، 3060 و 3070 نیاز شما را برآورده می کنند و اگر حاضرید تنظیمات گرافیکی خود را پایین تر بیاورید GPU هایی مثل 1650، 1650Ti و یا 1660 و 1660Ti برایتان کافی خواهد بود. البته در نظر داشته باشید که عملکرد یک GPU در لپ تاپ های مختلف ممکن است متفاوت باشد.
در نهایت به عنوان جمع بندی می توان گفت که عواملی مانند میزان توان مصرفی و سیستم خنک کننده در یک لپ تاپ گیمینگ، تاثیر چشمگیری بر روی عملکرد GPU خواهند داشت. به همین دلیل توصیه می شود قبل از خرید حتما نقد و بررسی لپ تاپ هایی که در محدوده ی قیمت مورد نظر شما قرار دارند را مطالعه کرده و برای مقایسه از بنچمارک استفاده کنید. تصمیم گیری تنها با استناد بر مشخصات و عناوین ذکر شده، برای لپ تاپ ممکن است شما را به اشتباه بیندازد. امیدواریم محتوای اموزشی آشنائی با پردازنده های گرافیک لپ تاپ Nvidia سری RTX که توسط تیم دکونزو تهیه گردیده برای شما مفید بوده باشد. لطفا با همکاران من برای اخذ مشاوره جهت خرید بهترین لپ تاپ های گیم تماس بگیرید. و برای دیدن لپ تاپ های گیمینگ ما اینجا را کلیک کنید .
سلام خسته نباشید
با تشکر از توضیحات بسیار خوبتون من یه سوال داشتم اخیرا من یه لپ تاپ با کارت گرافیک ۳۰۵۰tiخریدم که این قابلیت داینامیک بوست رو داره سوالم اینه که این قابلیت خودش پیشفرض رو لپ تابم هست یا باید خودم از یه جایی فعالش کنم؟